به نقل از «مهر»

ناگفته هایی در خصوص برج مقبره «علاالدوله» ورامین

تاریخ انتشار: ۹ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۹۲۳۷۰

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها: هفته گردشگری بهانه‌ای شد، تا به معرفی یکی از معروفترین و مهم‌ترین ابنیه تاریخی جنوب شرق استان تهران بپردازیم.

برج علاءالدین یا برج علاءدوله ورامین بنایی است، تاریخی مربوط به دوره ایلخانیان که در اواخر سدهٔ هفت هجری قمری ساخته شده و در مرکز شهر ورامین واقع شده است.

این برج یکی از قدیمی ترین نمونه برج‌های آرامگاهی ایران است، که از نظر کتیبه خط کوفی موجود در زیر گنبد، تلفیق کاشی و آجر و گچبری های بین آجرها از نمونه‌های کهن و منحصر به فرد به شمار می‌رود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این بنا در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهٔ ثبت ۱۷۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

اما متأسفانه اطلاعات شهروندان در خصوص این برجی که در میدان اصلی ورامین جا خوش کرده بسیار اندک است، یکی از شهروندان ورامین در گفتگو با خبرنگار مهر در پاسخ به این سوال که تاکنون وارد محوطه این برج شده‌اید یا خیر؟ اظهار داشت: خیر هنوز وارد این برج نشده‌ام.

وی افزود: نمی دانم، برج متعلق به چه دوره‌ای است و چقدر قدمت دارد، می دانم، این برج علاالدوله نام دارد، اما اطلاعات دیگری در خصوص آن ندارم.

برج مقبره علاالدوله کاربردهای مختلفی در ادوار گوناگون داشته است

رئیس اداره میراث فرهنگی و گدشگری ورامین در گفتگو با خبرنگار مهر در خصوص این برج مقبره اظهار داشت: برج مقبره علاالدوله یکی از بناهای شاخص معماری و تاریخی ورامین است، که در جنوب میدان امام خمینی (ره) در مرکز ورامین واقع شده است.

محمدرضا تاجیک اضافه کرد: این بنا بر اساس کتبیه موجود در سال ۶۸۸ هجری قمری به دستور علاالدین مرتضی حاکم ورامین و ری که دارای مقام علمی و مذهبی در ورامین بوده است، ساخته شده و بر اساس برخی منابع تاریخی علاالدین حاکم ورامین و ری که نسل وی با ۱۲ واسطه به امام سجاد (ع) می‌رسد، بعد از وفات در سرداب این برج مقبره مدفون شده است.

وی گفت: این برج دایره پلان دایره‌ای شکل و ستاره‌ای شکل است و در قسمت بیرونی ۳۲ فرو رفتگی و برجستگی با زاویه قائمه دارد، اما از داخل کاملاً دایره‌ای شکل است.

تاجیک اضافه کرد: این برج از سه قسمت اصلی، یکی سرداب و زیرزمین برج که محل مقبره علاالدین مرتضی، بدنه استوانه‌ای شکل برج که از بیرون دندانه دندانه و از داخل مدور است و قسمت سوم گنبد مخروطی شکل است، ساخته شده و ارتفاع آن تقریباً ۱۷ متر و گنبد مخروطی شکل چهار و نیم متر است، که در مرکز ورامین می‌درخشد.

تاجیک افزود: برج مقبره علاالدوله کاربردهای مختلفی در ادوار گوناگون داشته است، معمولاً حاکمان محلی و یا سلاطین کشورها سعی داشتند، در دوران فرمانروایی یادگاری‌هایی از خود در حوزه معماری باقی بگذارند، به عنوان مثال در دوره ناصرالدین شاه شمس العماره در کاخ گلستان ساخته شد، در آن زمان نیز علاالدوله دستور می‌دهد، که برج علاالدوله ساخته شود، که با فوت وی در سال ۶۷۵ هجری قمری فوت کرده و فرزندش ادامه ساخت برج را پی می‌گیرد.

کانال دفع رطوبت یا گربه رو عامل جلوگیری از ورود خسارت از طریق رطوبت به برج علاالدین است

رئیس میراث فرهنگی و گردشگری ورامین گفت: کاربرد دیگر این برج راهنمایی مسافران بوده است، همان طور که فانوس دریایی راهنمای دریانوردان بود، این برج مقبره نیز در نبود جاده‌ها و اتوبان‌های فعلی در گذشته راهنمای کاروان‌هایی بوده که از چهار طرف به سمت شهر ورامین می‌آمدند. و مسیر را گم نکنند و به راحتی شهرها پیدا کنند.

تاجیک افزود: این برج از کیلومترها آن طرف تر پیدا بوده و کاروان‌ها از آن برای مسیریابی استفاده می‌کردند.

وی با بیان اینکه منابع تاریخی که در عصر ایلخانان در ورامین شناخته شد، شیوه معماری خاصی دارند، که سبب شد، در ۸۰۰ سال گذشته پابرجا باقی بمانند، گفت: یکی از این ویژگی‌ها کانال دفع رطوبت یا کانال گربه رو است، که دورتا دور در کف زمین برج علاالدوله به طور مخفی کشیده شده است، کانالی است، برای دفع رطوبت که رطوبتی که از خانه‌ها و فضاهای سبز اطراف است، به برج نرسد و از طریق این کانال و دریچه‌ها به صورت بخار دفع شود و به دیوار برج نمی‌رسد و همین عامل سبب شده تا این برج بیش از ۷۰۰ سال سرپا مانده و آسیبی ندیده است.

تاجیک اضافه کرد: البته این ویژگی منحصر به این برج نیست، در بنای تاریخی امامزاده یحیی (ع) و مسجد جامع نیز این کانال دفع رطوبت را داریم.

وی گفت: این برج مقبره دارای دو درب است، یکی در قسمت شمال غربی و دیگری در قسمت جنوب شرقی که در کنار درب جنوب شرقی راه پله‌ای است، که گردشگران را به سمت سرداب این برج مقبره هدایت می‌کند، که مزار علاالدوله، حاکم ورامین و ری و سازنده این برج مقبره است.

سنگ قبر علاالدین مرتضی در دوره ناصرالدین شاه به سرقت رفته است

این مسئول میراث فرهنگی و گردشگری گفت: به دلیل اینکه در زمان قاجار سنگ قبر این مزار به سرقت رفته است، امروزه بقایایی از آن قبر باقی نمانده است.

وی گفت: سقف این سرداب کوتاه بوده و ۱۹۸ سانتی متر ارتفاع دارد و خطرناک هم است، به همین دلیل اغلب درب سرداب بسته است و فقط گاهی این درب باز می‌شود، کل مصالحی که در این برج مقبره به کار رفته آجر و ساروج است، که ماندگاری این بنا را طی این سال‌ها حفظ کرده است.

تاجیک گفت: در مرکز این سرداب که به صورت چلیپایی است، مقبره علاالدین مرتضی حاکم ورامین و ری بوده که متأسفانه سنگ مزار وی در دوره ناصرالدین شاه قاجار به سرقت رفته و بعدها در اوایل دهه ۵۰ که این برج مرمت می‌شود، دیگر اثری از مزار باقی نمی‌ماند.

اهمیت به آثار و ابنیه های تاریخی یک ملت که نمایانگر و نمایشگاه حقیقی تاریخ، فرهنگ و هویت ملل مختلف است، نکته مهمی است، که به عنوان یکی از شاخصه‌های اساسی هویت فرهنگی آن ملت باید مورد توجه قرار گیرد.

هفته میراث فرهنگی و گردشگری فرصت مناسبی برای ترویج گردشگری و اهمیت به ابنیه تاریخی است.

کد خبر 5898148

منبع: مهر

کلیدواژه: محمدرضا تاجیک اداره کل میراث فرهنگی استان تهران بوشهر دفاع مقدس سنندج تبریز هفته دفاع مقدس هفته وحدت خطبه های نماز جمعه ایلام اردبیل کرمانشاه کاروانسرا گردشگری اصفهان میراث فرهنگی برج مقبره دفع رطوبت ساخته شد

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۹۲۳۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

طرح نهضت ملی مسکن جنوب شرق استان تهران آغاز شد

ایسنا/تهران رئیس اداره راه و شهرسازی جنوب شرق استان تهران از آغاز به کار طرح ملی مسکن در این منطقه خبر داد.

علیرضا خالق دوست رئیس اداره راه و شهرسازی جنوب شرق استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا درباره نهضت ملی مسکن گفت: پروژه طرح ملی نهضت مسکن در سه شهرستان قرچک، ورامین و پیشوا شروع شده است.

وی افزود: زمین ها در شهرستان پیشوا در ۴ قطعه است که پیمانکار در این زمینه مشخص و دستور نقشه و اخذ پروانه ساختمانی در حال پیگیری است.

این مسئول ادامه داد: زمین‌ها در شهرستان پیشوا در شهرک آژینه و نقش جهان برای این پروژه در نظر گرفته شده است.

رئیس اداره راه و شهرسازی جنوب شرق استان تهران از برنامه‌های اجرایی در فازهای مختلف این طرح خبر داد و گفت: فاز اول ۱۴۵ واحد است و فازهای بعدی در ۳۵۰ واحد در طرح‌ها و برنامه‌های اجرایی قرار دارد.

خالق دوست ادامه داد: در شهرستان قرچک پروژه ۳۳۶ واحدی آرشام در پشت ورزشگاه ملااقایی کلید خورده و در حال انجام است.

این مسئول همچنین در رابطه با تامین زمین در شهرستان ورامین بیان کرد: عمده مشکل ما در شهرستان ورامین بحث تامین زمین است زیرا بیشتر این زمین‌ها، درجه یک و دو کشاورزی هستند.

وی ادامه داد: متقاضیان زمین در ورامین به نزدیک‌ترین شهر در پیشوا یا ورامین منتقل می‌شوند.

خالق دوست خاطرنشان کرد: اگر بتوانیم زمین‌هایی را تملک کنیم، بقیه متقاضیان نیز می‌توانند در این طرح ثبت نام کنند.

وی افزود: ۹۰۱ خانوار تشکیل پرونده داده‌اند و تعداد ۴۵۱ قطعه مشخص شده که پس از مراحل اداری، ۲۰۰ نفر زمین را تحویل گرفتند و بقیه متقاضیان در حال طی کردن مراحل انعقاد قرارداد برای واگذاری هستند.

رئیس اداره راه و شهرسازی جنوب شرق استان تهران در پایان یادآور شد: سند مالکیت ۱۰۳۹ هکتار اراضی دولتی در پیشوا که ارزشی بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد تومان دارد، بعد از فرآیند ۱۰ ساله دادگاهی و حقوقی اخذ شد و همچنین سند مالکیت ورزشگاه و مجتمع اداری هلال احمر قلعه سین از دیگر کارهای تملیکی بود که سند این اراضی نیز به دولت منتقل شد.

انتهای پیام